Rabu, 15 Oktober 2014

Baraja Adat di ateh Bendi

OLEH Wisran Hadi


Sambia mamacik les kudonyo, Muncak bacurito tantang adat Minangkabau ka Mas Sam nan taangguak-angguak duduak di ateh bendi tu. Muncak maraso paralu maajaan papatah petitih jo mamangan ka satiok urang nan baraja adat.
Ikolah dialog interaktif sacaro langsung antaro Muncak si guru adat jo Mas Sam di ateh bendi nan sadang manuju Kampuang Jao Dalam.

“Kini ko waden ka maaja Mas Sam jo pitatah pititih Minangkabau, nan sacaro pilosopis dalam bana aratinyo. Partamo. Rami lapau urang, palamak samba awak.”
“Apa maksudnya itu Muncak,” tanya Mas Sam.
“Haisy.. “ hariak Muncak ka kudonyo nan mulai balari lambek dek karano nak sato pulo mandanga kuliah adat tu. “Danga Mas Sam. Urang awak ko suko mambae lapau urang nan rami jo batu, sahinggo takuik urang masuak lapau tu. Langang jadinyo lapau tu. Mustinyo, kok rami lapau urang dek karano sambanyo lamak, mako awak musti labiah lamak pulo mambuek samba. Indak lapau urang nan dibae doh, ” lanjuik paparan Muncak.
“Kalau begitu, untuk pengujiannya kita harus buka warung Padang baru dong. Modalnya dari mana? Pinjam ke bank? Nanti dipinjam 45 dikatakan 100,” jawek Mas Sam.
“Kepeang, politik, kepeang, politik. Itu juo baru nan isi kapalo Mas Sam mah! Danga dek Mas Sam ciek lai. Awak mandapek urang indak kailangan.”
“Nah, apa maksud pepatah itu Muncak?”
“Jaan batanyo ka batanyo sajo! Sakali-sakali pikiekan pulo apo maknanyo. Lai tahu Mas Sam, dek karano urang nan baraja adat Minang ko banyak nan indak namuah bapikie tulah mako adat Minang ko samakin ilang dari tangkurak kapalonyo.”
“Adat itu dijalankan atau dipikirkan Muncak?” tanyo Mas Sam.
“Indak dipikiekan, jadi kabau awak. Indak dijalankan, jadi rimau awak. Sudahlah. Ko ciek lai, Mas Sam. Raso dibao naiak, pareso dibao turun.”
“Apa lagi falsafah yang terkandung di dalam ungkapan itu Muncak?”
“Ma jaleh di den sadonyo adat Minangkabau ko Mas Sam. Kapatang ko baru dapek di den mah. Nan den sabuik sabanto ko apo nan dapek den hapal tadi malam mah.
“O, jadi adat Minangkabau itu Muncak hafal-hafal saja ya,” sindia Mas Sam sambia galak sengeang.
“Jaan dikritik juo waden ko lai. Mas Sam ka baraja adat atau ka manyolang den?” hariak Muncak.
“Maaf Muncak. Maaf,” kato Mas Sam sambia manapuak bahu Muncak.
“Ko ciek lai Mas Sam. Anak dipangku kamanakan dibimbiang urang kampuang dipatenggangkan. Apo tu mukasuiknyo?”
“Wah, itu berat sekali Muncak. Apalagi kalau ninik mamaknya sudah tua.”
“Baa kok indak,” tanyo Muncak.

“Anak tu lah gadih, kamanakan lah gadih pulo, urang kampuang gadih pulo. Baa kecek mamak ka mamangku jo mambimbiangnyo sakali tigo? Mamaknyo lah tujuh puluah tahun. Lai indak dikecek an urang beko mamak tu gaek gata nan mamapah tigo anak gadih sakali angkek?” kato Mas Sam galak tabarai sambia mangecek jo bahaso Minang dialek Ponorogo.***

Tidak ada komentar:

Posting Komentar

Kristenisasi di Ranah Minang

Foto: Kompasiana Pemeluk   Kristen sudah masuk ke Minang-kabau sejak Plakat Panjang ditandatangani tahun 1833 silam. Beratus tahun berlalu, ...